جمله معروف “داشتن صدای خوب دلیل کافی برای خوانندگی نیست“ را شنیدهاید؟ این جمله نشان میدهد صدای خوب به تنهایی برای خواندن کافی نیست و باید تکنیکهای تقویت صدا برای خوانندگی را بلد باشید. راههای تقویت صدا (تمرین تنفس، ریتمخوانی، تقویت عضلات زیر فک و…) بدون اینکه آموزش خوانندگی ببینید میسر نمیشوند. اگر خواننده هستید و روی صحنه یا حتی زیر دوش میخوانید، مبتدی هستید و یا حرفهای، باید بتوانید صدایتان را سالم نگه دارید و آن را تقویت کنید. اگر میخواید بدانید که چگونه صدای خود را برای خوانندگی زیبا کنیم، ادامه مقاله را از دست ندهید. این مقاله جامع، با 21 نکته کاربردی برای یادگیری مهارتهای مربوط به صدا، صداسازی، مراقبت از حنجره و… است. لطفا تمرینات صداسازی زیر را ایستاده انجام دهید، زمانی که نشستهاید صدای شما گرفته بنظر میرسد.
21 نکته تقویت صدا برای خوانندگی
1- قبل از اینکه شروع به خواندن کنید، صدای خود را گرم کنید
همانطور که قبل از ورزش کردن باید بدنتان را گرم کنید، برای خواندن و حتی سخرانی نیاز به گرم کردن صدا دارید تا به تارهای صوتی خود صدمه نزنید. یکی از تمرینات مهم در این زمینه، انجام حرکات کششی است.
تمرین: بایستید یا بنشینید، به آهستگی سر خود را به طرف چپ خم کنید تا گوش چپ شما به شانه نزدیک شود. دقت کنید که شانه خود را بالا نبرید. این وضعیت را چند ثانیه حفظ کنید و سپس به حالت اول برگردید. همین حرکات را با خم کردن سر به طرف راست هم انجام دهید. اکنون کم کم سر خود را به طرف جلو خم کنید. اجازه دهید تا عضلات پشت گردن شما کشش ملایمی را احساس کند. این وضعیت را چند ثانیه حفظ کنید و به حالت اول برگردید. به آهستگی اجازه دهید سر شما تا آنجا که میتواند به سمت عقب برود. سپس به آهستگی دهان خود را یک بار باز و بسته کنید. این تمرین را حداقل 3 مرتبه انجام دهید.
2- متن شعرتان را مرور کنید تا به آن مسلط شوید
متن شعرتان را قبل از خواندن مرور کنید. حتما به نشانه گذاریها مانند کاما دقت کنید، لازم نیست تمام متن را بدون توقف بخوانید. شما باید تکنیک تنفس را تمرین کنید تا بتوانید بدون نفس نفس زدن یا فالش شدن (خارج شدن از محدوده صدا) آواز بخوانید.
3- یکی از تکنیکهای تقویت صدا برای خوانندگی، این است که درست نفس بکشید
اغلب شما موقع نفس کشیدن بیشتر از آن که از شکم نفس بکشید از ناحیه قفسه سینه نفس میکشید. تنفس شکمی کمک میکند نفس بیشتری داشته باشید و بریدهبریده حرف نزنید.
تمرین: دستتان را روی سینهتان بگذارید و نفس عمیق بکشید (دم و بازدم انجام دهید). اگر هنگام تنفس عمیق، سینه شما بالا و پایین رفت یعنی تنفس شما شکمی نیست. هوا را وارد شکم خود کنید و سپس خارج کنید. در این تنفس، شکم شما بزرگ میشود نه قفسه سینه شما.
4- با حالت بدنی صحیح بایستید
آوازخوانی در حالت ایستاده بهتر از حالت نشسته است. عضلات شکم در هنگام تنفس و در حالت نشسته جمعتر از حالت ایستاده است و این باعث میشود تا قدرت کافی برای نفس گیری نداشته باشید.
تمرین:
- بایستید
- سر خود را در زاویه 90 نسبت به شانه قرار دهید
- فک خود را منقبض نکنید و آن را در حالت شل قرار دهید
- زبان را در راحتترین حالت آن و در قسمت جلویی دهان بگذارید.
با رعایت موارد بالا، شروع به تمرین خوانندگی کنید.
5- کلمات را درست تلفظ کنید
نباید برای ایجاد تغییر و خاص کردن یک اثر، ساختار آن را خراب کنید. کلمات را درست و واضح بیان کنید تا شنونده از گوش دادن صدای شما منصرف نشود.
تمرین: جملاتی که کلمات مشابهی دارند را پیدا کنید و آنها را بلند بخوانید تا در هنگام ادای این کلمات، دچار لکنت زبان نشوید.
6- در هنگام خواندن دهانتان را نصفه باز نکنید
گاهی اوقات فرقی ندارد چقدر بلند صحبت کنید، چون صدایتان به گوش مخاطب نمیرسد. یکی از مهمترین علل صدای ضعیف، درست باز و بسته نشدن دهان است. زمانی که دهانتان را کم باز میکنید، صدای ضعیفتری هم خواهید داشت.
7- روی ریتم بخوانید
موسیقی از دو بخش اصلی ریتم و نت تشکیل شده است. اجرای نادرست هر کدام از این دو میتواند آهنگ را به شکلی دیگر تبدیل کند و در نهایت آهنگ اشتباه اجرا شود. اگر جنس صدای خوانندهای خوب باشد اما روی ریتم خواندن را بلد نباشد، صدای او برای مخاطب جذاب نخواهد بود.
8- خودتان را مجبور به خواندن نُت بالا نکنید
اگر خودتان را مجبور به خواندن نت بالا کنید، به یک صدای بد خواهید رسید. زمانی که میخواهید با صدای بلند آواز بخوانید، ابتدا صدا را به آرامی گرم و از نت پایین شروع کنید سپس کم کم نت را بالاتر ببرید.
9- تمرین خودکار را فراموش نکنید
از مهمترین نکات تقویت صدا برای خوانندگی، تمرین تقویت ماهیچههای صورت است که با خودکار انجام میشود. در ابتدا ممکن است این تمرین موجب خنده شما بشود و حتی ممکن است آن را حرکتی بیهوده تلقی کنید. اما دقت کنید که این تکنیک از جمله مهمترین تمرینات برای تقویت صدا است.
تمرین: خودکار (آن را ضد عفونی کنید) یا انگشت خود را به حالت افقی در بین دندانهای خود قرار دهید و در همان حال شروع به صحبت کردن کنید. لبهایتان را بیشتر از حالت معمولی باز و بسته کنید تا صحبتهایتان قابل فهم باشند.
10-تمرین شمارش اعداد را انجام دهید
در تمرین شمارش اعداد باید دم بگیرید و در بازدم اعداد را بیان کنید. این تمرین یکی از راههای تقویت صدا است. مراحل آن به صورت زیر است:
- اولین دم را بگیرید و در بازدم با صدای بلند بگویید یک.
- دومین دم را بگیرید و در بازدم با صدای بلند بگویید یک، دو.
- سومین دم را بگیرید و در بازدم با صدای بلند بگویید یک، دو، سه.
- این تمرین را تا رسیدن به شماره 12 انجام دهید و در روزهای بعد آن را بیشتر کنید. در هر بازدم باید نفس خود را بهطور کامل خارج کنید.
11- مشدد خوانی را تمرین کنید
یکی از تکنیکهای تقویت عضلات فک، تمرین مشدد خوانی است.
تمرین: یک جمله را انتخاب کنید و جوری آن را بیان کنید که انگار تمام کلمات و حرفهای آن جمله تشدید دارند. این حرکت را به مدت پنج دقیقه در طول چهار هفته انجام دهید.
12- عضلات زیر فک خود را تقویت کنید
این روش برای تقویت حنجره، تقویت عضلات فک و اطراف گلو در خوانندگی است.
تمرین: ابتدا چانه خود را به سینهتان بچسبانید؛ به شکلی که انگار وزن سر شما بر روی چانهتان قرار گرفته است. حال شروع به باز و بسته شدن دهانتان کنید. بعد از هر چند بار تکرار این عمل، دهان را به صورت نیمه باز نگه دارید تا استراحت کند.
13- با تکنیک گوش دادن، مشکلات صدای خود را برطرف کنید
میتوانید صدای خود را ضبط کنید و با دقت به آن گوش دهید. در حین گوش دادن نکاتی که احساس میکنید باید اصلاح شوند را بنویسید و تلاش کنید آنها را حل کنید. این کار را ادامه دهید تا از گوش دادن به صدای خود لذت ببرید و تمام مشکلات را برطرف کرده باشید. میتوانید از نظر اطرافیانتان هم کمک بگیرید. با این تمرین میتوانید به خوبی با نقطه ضعفهای صدای خود آشنا شوید. یادتان باشد نیاز نیست در ابتدا سعی کنید تمام مشکلات صدای خود را همزمان برطرف کنید.
14- پافشاری و پشتکار داشته باشید
استعداد مهم است، اما تلاش و پشتکار از آن مهمتر است. فراموش نکنید این تلاش است که شما را به موفقیت میرساند نه استعداد ذاتی. طبیعتا یک شبه خواننده نمیشوید.
پیشنهاد: در کنار آواز و تمرینات صداسازی، میتوانید خودتان هم کار با یک ساز را یاد بگیرید که کمکتان کند خواننده و نوازنده هر دو خودتان باشید.
15- تمرین روزانه را فراموش نکنید
هر روز به تمرین آوازخوانی بپردازید تا عضلات حنجره شما قوی تر شود.
تمرین: با آهنگها و خوانندگان مورد علاقه خود همخوانی کنید. یادتان باشد برای داشتن صدای خوب سعی نکنید صدای کسی را تقلید کنید. مخاطبان متوجه تقلید خواهند شد و ممکن است آنها را از دست بدهید.
16-آزمایش و تجربه کنید
خوانندگان باید بدانند چه سبک موسیقی را میتوانند اجرا کنند. بسیاری از آنها خارج از ژانرهای خود میخوانند. به عنوان مثال، خوانندهای که صدای به اصطلاح تو دماغی دارد نباید آهنگ هیپهاپ بخواند. شما هم باید سبک صدای خود را بشناسید، ممکن است عاشق یک ژانر خاص باشید، ولی به این معنا نیست که میتوانید در آن ژانر، به خوبی بخوانید.
17-به حنجره خود آسیب نرسانید
یکی از روشها در تمرین صدا برای خوانندگی، این است که تلاش کنید به صدایتان آسیب نرسانید. شاید بپرسید چگونه؟ با نخوردن بعضی از غذاهای حساسیت زا و فریاد نزدن. مواد کافئین دار موجب خشکی حنجره شما میشوند و با گلوی خشک نمیتوانید خوب بخوانید. حتما دیدهاید که خوانندگان در حین اجرا آب مینوشند، آنها از خشکی گلوی خود جلوگیری میکنند.
18-سیگار و قلیان نکشید
دود سیگار هر سال، گام صدا را نیم پرده پایین می آورد، باعث تنبلی تارهای صوتی میشود و صدا را فالش میکند. سیگار و قلیان کشیدن باعث میشود ریه شما آسیب ببیند و نتوانید در حین خوانندگی به راحتی نفس بکشید.
19- آب بنوشید
خوانندگانی که آب کافی مینوشند، روزهایی که قبل از رفتن روی صحنه گلویشان خشک شود را تجربه نمیکنند. آنها چون در طول اجرا عرق میکنند و معمولا در مکانهای گرم کار میکنند باید برای مصرف روزانه آب، برنامه ریزی کنند. آب بهترین دوست تارهای صوتی است. شما نیز در طی روز آب کافی بنوشید، این کار باعث رطوبت دهان و گلویتان میشود. اگر گلوی شما خشک باشد باعث گرفتگی صدایتان نیز خواهد شد.
20- از استرس دوری کنید
هر چقدر هم که دقیق و کامل تمرینات تقویت صدا را انجام دهید، اما استرس داشته باشید، نمیتوانید به راحتی نفس بکشید.
21-در کلاس تمرین صدا برای خوانندگی، شرکت کنید
اگر در کلاس فن بیان به صورت حضوری یا حتی غیرحضوری شرکت کنید، تمرین های عملی به شما داده میشود که با انجام دادن آن ها، به چیزی که میخواهید نزدیک شوید. این که تصور کنید کلاس فن بیان باعث نازک یا کلفت شدن صدا میشود، درست نیست. کلفت کردن صدا و نازک کردن صدا با اپلیکیشنها و یا با جراحی حنجره قابل انجام است.
بیشتر بخوانید: نکات طلایی فن بیان و گویندگی
سخن پایانی:
صدا، مانند سازی است که درون بدن قرار گرفته و همانند یک ساز نیاز به کوک کردن دارد، باید بتوانید به درستی از آن استفاده کنید. ممکن است ترفندهای گفته شده در تقویت صدا برای خوانندگی، ساده بنظر برسند ولی بسیار کاربردی هستند. بسیاری از خوانندگان با تمرین خوانندگی در خانه به صدای دلخواه خود رسیده اند.
اگر راه های باز شدن صدا برای خوانندگی دیگری را میشناسید و یا از انجام این تمرینات نتیجه گرفتهاید، حتما در کامنتها با ما در میان بگذارید.
2 Comments
-
سلام،
برای ثبتنام کلاس های غیر حضوری به چه سایت هایی باید مراجعه کنم. -
مرسی خوب بود سعی میکنم انجامشون بدم