دسیبل چیست؟

اگر دقیقاً نمی‌دانید دسیبل چیست و پرتکرارترین صداهای اطراف ما چه دسیبلی دارند، این مطلب برای شماست. صدای آژیر ماشین آتش‌نشانی،‌ ملودی مورد علاقه‌تان که از رادیو پخش می‌شود، حساسیت میکروفون، صدای هلیکوپتر درحال پرواز، صدای یک انفجار، همه با معیاری به اسم دسیبل اندازه‌گیری می‌شوند. دسیبل (به اختصار dB) واحدی برای اندازه‌گیری شدت صدا است.

مفهوم دسیبل چیست؟

دسی‌بل یک واحد اندازه‌گیری است که برای نشان دادن نسبت یک مقدار فیزیکی مثل شدت صوت به یک مقدار مرجع استفاده می‌شود. هنگام استفاده از دسی بل معمولا مقادیر را باهم مقایسه می‌کنند؛ بنابراین دسی بل نسبتِ بین دو کمیت معنی دار را نیز توصیف می‌کند. مثلا صدای طبل 20 دسی بل بلندتر از صدای گیتار است.

استفاده از دسی بل به یک مرجع (منبع) نیاز دارد؛ بصورت قراردادی آستانه شنوایی انسان بعنوان مرجعی انتخاب شده که بتوان میزان صدا را اندازه گیری کرد. اگر صدای منبع بالاتر از این آستانه باشد، دسیبل عددی مثبت و اگر پایین تر از آستانه شنوایی انسان باشد، دسیبل عددی منفی خواهد داشت.

یک دسی بل چقدر است؟

یک دسیبل، یک دهم بِل است ولی بِل به ندرت مورد استفاده قرار می‌گیرد. بِل به افتخار فیزیکدان اسکاتلندی، الکساندر گراهام بل نامگذاری شده است.

دسیبل در موسیقی چه کاربردی دارد؟

برخی از کاربردهای واحد دسیبل در موسیقی شامل موارد زیر می‌شود:

اندازه‌گیری شدت صدا

میکس و مسترینگ: در فرآیندهای میکس و مسترینگ، دسیبل برای تعیین نسبت صداهای مختلف استفاده می‌شود.

ارزیابی کیفیت صدا: می‌توان از واحد دسیبل برای اندازه‌گیری نویز و تعیین کیفیت تولید صدا استفاده کرد.

محافظت از شنوایی: استفاده از دسیبل در موسیقی می‌تواند به کنترل صداها برای جلوگیری از صدای بیش از حد بلند و محافظت از شنوایی افراد کمک کند.

جدول حجم صدا

برای فهم بیشتر واحد دسیبل می‌توانید حجم صدا را مشابه حجم صدای یک وسیله صوتی در نظر بگیرید. برای مثال صدای 80 دسیبل را می‌توان مشابه صدای یک خیابان شلوغ در نظر گرفت. هر صدایی بالاتر از 85 دسیبل منجر به کاهش شنوایی می‌شود. این کاهش شنوایی هم به قدرت صدا و هم به مدت زمان آن مربوط می‌شود. مثلا اگر به مدت هشت ساعت در معرض صدای 90 دسیبل باشید شنوایی شما آسیب می‌بیند و صدای 140 دسیبل فوراً به شنوایی آسیب می‌زند.

در زیر جدولی به اسم حجم صدا بر حسب دسیبل قرار دادیم تا با صدای دسیبل بیشتر آشنا شوید.

140 دسیبل	صدای مسلسل
110 دسیبل	موسیقی راک، فریاد کودکان
100 دسیبل	مترو
90 دسیبل	ماشین آلات کارخانه در فاصله 1 متری
80 دسیبل	خیابان شلوغ، زنگ هشدار ساعت
60 دسیبل	گفتگو در فاصله یک متری
40 دسیبل	محیط پارک، منطقه مسکونی
30 دسیبل	کتابخانه، زمزمه
20 دسیبل	صدای عقربه ساعت
10 دسیبل	تنفس