نویز سفید یا وایت نویز چیست و چه تاثیری بر خواب دارد؟

صدای برفک تلویزیون‌های قدیمی را خاطرتان هست؟ همان نویز مداومی که به‌خاطر قطعی شبکه‌ها پخش می‌شد و آزاردهنده بود. باورتان می‌شود چنین صدایی کمک کند راحت‌تر بخوابید؟ نویز سفید را بطور معمول با نام برفک تلویزیون می‌شناسید. البته هدف صدایی است که به گوش می‌رسد نه دانه‌های سیاه و سفید موجود در تصویر. به تمام صدا‌هایی که ممتد و ثابت هستند مثل صدای سشوار، نویز وایت گفته می‌شود. بسیاری از بزرگسالان و حتی نوزادان به دلایل مختلفی ماند استرس یا درد، شب‌ها به سختی می‌خوابند. خوشبختانه، شیوه‌های نوینی برای آرامش دادن به ذهن معرفی شده؛ یکی از محبوب‌ترین آن‌ها، استفاده از صدای سفید است.

در مهندسی صدا، رنگین کمانی از نویزهای رنگی وجود دارد که هر کدام مشخصه خاص خودشان را دارند؛ همچنین این نویزها در ساخت موسیقی کاربرد دارند. وایت نویز تنها رنگ صوتی نیست اما در این مقاله قرار است فقط آن را برایتان شرح دهیم تا یکبار برای همیشه بطور کامل با این مفهوم آشنا شوید.

نویز سفید (white noise):

امواج صوتی به دو دسته فرکانس (سرعت ارتعاش موج در هر ثانیه) و دامنه (قدرت) تقسیم می‌شود. وایت نویز به عنوان نویزی تعریف شده که شامل ترکیبی از تمام فرکانس هایی است که گوش انسان می تواند بشنود (حدود ۲۰ هرتز تا ۲۰ کیلو هرتز). به همین دلیل، نویز سفید بعنوان یک سیگنال مرجع استفاده می‌شود تا با سایر سیگنال‌ها مقایسه شود.

 فرض کنید که در یک بازار شلوغ مشغول قدم زدن هستید؛ در اینصورت احتمالا سرو صداهای نامفهومی از همهمه‌، جابجایی اجسام را می‌شنوید. این صداهای غیرقابل تفکیک یک مثال برای شناخت ماهیت وایت نویز (یا سر و صدای سفید) است. حال فرض کنید که بعنوان مسافر در هتلی مجاور با همان بازار هستید. اگر در اتاق کناری دو نفر مشغول صحبت با یکدیگر باشند و شما هم نسبت به سر و صدا حساس باشید، این موضوع در کیفیت خواب و استراحتتان تاثیر می‌گذارد. در این شرایط مغز شما صدای آن دو نفر را از هم تفکیک کرده و روی یکی از آن‌ها متمرکز خواهد شد. اما اگر پنجره‌ را باز کنید تا صدای هیاهوی بازار به درون اتاق بیاید، دیگر هیچ کدام از صداها از یکدیگر قابل تفکیک نیستند. به همین دلیل تنها پس از گذشت چند لحظه، حالت آزار دهنده بودن صدای افرادی که در اتاق مجاور شما مشغول صحبت با یکدیگر هستند در بین صدای هیاهوی بازار گم می‌شود.

نویز سفید چه کاربردهای دارد؟

احتمالا دیده‌اید بعضی‌ها برای خواباندن  نوزادشان مجبور به روشن کردن سشوار شده یا  نوزاد گریان خود را سوار ماشین می‌کنند تا بخوابد. چه توضیحی برای صدای سشوار درجهت آرام شدن آنها یا تمایل نوزادان به شنیدن صدای آن هست؟ این موضوع به white noise ربط دارد.

بالا بردن کیفیت و عمق خواب

گفته می‌شود white noise شبیه صدای حرکت آب در دوران جنینی است و به آرام کردن نوزادان کمک می‌کند. بعضی از افراد ارتعاش و حرکت ماشین را یادآور محیط رحم برای نوزاد می‌دانند. محققان سال‌ها درباره‌ی تاثیر نویز سفید بر انسان مطالعه کرده‌اند و شواهد نشان داده در اثر شنیدن نویز وایت گریه‌ی نوزادان کم می‌شود. آن‌ها در رحم مادر به انواع و اقسام این نویز‌های سفید عادت کرده‌اند. صدای ضربان قلب مادر، صدای گردش خون و تنفس همگی با هم این نویز را تشکیل می‌دهند.

البته وایت نویز برای همه نوزادان مفید نیست. می‌توانید این صدا را امتحان کنید و اگر نتیجه مطلوب نبود، کودک را به شنیدنش عادت ندهید. هر کودکی قلق خاص خود را دارد، یکی با موسیقی آرامش‌بخش می‌خوابد و یکی با اسباب‌بازی محبوبش و دیگری با نورهای رنگی.

در مطالعه‌ای دیگر که روی بزرگسالان انجام شد، ۳۸% از افرادی که قبل از خواب به این صدا گوش می‌دادند سریع‌تر به خواب می‌رفتند. مثلا افرادی که در منطقه‌ی پر سر و صدای شهری زندگی می‌کنند با گوش دادن به این صدا سریع‌تر به خواب می‌روند. صدای سفید این کار را با شرطی کردن مغز با بی‌توجهی نسبت به صداهای دیگر انجام می‌دهد. برای کسب نتیجه‌ی ایده‌آل، بهتر است ساعت خواب منظمی داشته باشید.

چرا خوابیدن با نویز سفید خوب است؟ چون می‌تواند یک ابزار مؤثر برای “پوشش نویز‌های مزاحم” باشد.

 تقویت تمرکز و حافظه

یافته‌های علمی نشان دادند که گوش دادن به white noise، برقراری ارتباط میان بخش‌هایی از مغز که مسئول تنظیم میزان هورمون‌ شادی هستند را راحت‌تر می‌کند. بعلاوه، صدای سفید می‌تواند تمرکز کودکان بیش‌فعال را بهبود بخشد.

پیشگیری از بروز رفتارهای پرخاشگرانه – کاهش اضطراب

بسیاری از اختلال‌های روحی و روانی با بروز رفتارهای پرخاشگرانه همراه هستند. پژوهش‌های علمی نشان داده‌اند که استفاده از صدای سفید می‌تواند میزان اضطراب و استرس و بروز این رفتارها را کاهش دهد. استفاده‌ی معقول از صدای سفید حتی برای بیمارانی که از بیماری‌هایی همچون زوال عقل رنج می‌برند هم با تأثیرهای مثبت همراه بوده است.

معرفی اپلیکیشن وایت نویز

White Noise اپلیکیشنی برای گوشی‌های اندروید و آی‌او‌اس است که مجموعه‌ای از صداهای آرامش‌بخش همچون صدای بارش باران و آواز پرندگان را در اختیار شما قرار می‌دهد. حتی هنگامی که خواب هستید مغز شما در حال اسکن و گوش دادن به صداها است. اگر خیلی ساکت باشد، صدای ناخواسته مانند قطره شیر آب می‌تواند خواب شما را مختل کند. صداهای محیطی این اپلیکیشن، به شما کمک می‌کند در طول روز استراحت کنید و شب راحت بخوابید.

ویژگی‌ها

دارا بودن صداهای آرامش‌بخش از طبیعت

وجود صدای بارش باران در شرایط مختلف

امکان پخش همزمان صوت‌ها

دسترسی آزاد به تمام صداها در نسخه رایگان

کلام آخر

نویز سفید به صداهایی اطلاق می شود که صداهای طبیعی دیگر در محیط را پوشش می دهند. برخی از صداهای خاص مانند صدای باران و دریا فارغ از صدای محیط، به خواب کمک می‌کنند. حتی ماشین هایی وجود دارند که بطور خاص برای استفاده نوزادان طراحی شده اند و برخی از آنها به لالایی یا حتی صدای ضربان قلب که تقلیدی از صدای ضربان قلب مادر است، مجهز شده اند. یک مطالعه زمینه ای که در سال 1990 در یک منبع معتبر به چاپ رسید، موثر بودن صدای سفید در خواب را تائید می کند. در این پژوهش چهل نوزاد مورد مطالعه قرار گرفتند و مشخص شد كه 80 درصد آنها پس از پنج دقيقه شنيدن نویز سفيد به خواب فرو رفتند.

با وجود تمام مزایای گوش دادن به صدای سفید، به خاطر داشته باشید که در صورت زیاده‌روی در استفاده از این صدا، نتایج کاملا عکسی دریافت خواهید کرد.