آشنایی با انواع فرمت های صوتی

فرمت‌ های صوتی انواع مختلفی دارند. احتمالا برای شما هم پیش آمده که فایل صوتی خود را در دستگاه بگذارید ولی اجرا و پخش نشود. در این صورت گفته می‌شود از فرمت فایل پشتیبانی نمی‌شود. دلیل اصلی، یکسان نبودن فرمت فایل شما با فرمت پشتیبانی شونده‌ی دستگاه است. در این مواقع نیاز به نرم‌افزارهایی دارید که بتواند یک فرمت را به فرمت دیگر تبدیل کند. حالا سوال مهم این است که فرمت‌ های صوتی چیست و چه انواعی دارد؟ در این مقاله شما را با فرمت صوتی و انواع آن آشنا خواهیم کرد و برایتان کاربرد هر فرمت را توضیح می‌دهیم تا به شما کمک کنیم بهترین فرمت مناسب کارتان را برگزینید.

انواع فرمت‌ های صوتی:

دو نوع فرمت صوتی فشرده و غیر فشرده وجود دارد که حاوی دیتاهایی به شکل موج هستند. فرمت های صوتی در عناصری مانند حجم، بیت ریت، میزان کیفیت و… متفاوت هستند. برای تشخیص فایل‌ها باید به پسوند آن‌ها که در انتهای نام فایل آمده دقت کنید. به طور مثال Seashore.wav، نشان می‌دهد که فرمت صوتی فایل Wav است. در ادامه به انواع این فرمت‌ها می‌پردازیم.

فرمت صوتی فشرده شده:

این فرمت خود به دو دسته طبقه بندی می‌شود.

1-فرمت صوتی فشرده‌شده به همراه افت کیفیت: فرمت‌های کاهش یافته‌ای هستند که در زمان فشرده سازی مقداری از اطلاعات آن‌ها از بین می‌رود. برای مثال وقتی یک فایل صوتی در فرمت MP3 فشرده می‌شود، طول امواجی که انسان قادر به شنیدن آن نیست را حذف می‌کند. این موضوع سبب کاهش حجم فایل می‌گردد. اگر عمل فشرده سازی زیاد باشد، کیفیت کار بشدت افت می‌کند. از مهم‌ترین فرمت‌های این دسته به موارد زیر اشاره می‌کنیم و هرکدام را برایتان شرح می‌دهیم.

MP3 ، WMA ، AAC ، OGG ، RA ، M4A

MP3:

اِم‌پی‌تری یکی از پرکاربردترین، معروف ترین و محبوب ترین فرمت‌ها در جهان است. بسیاری از از پلیر یا پخش کننده‌های امروزی قادر به اجرای فایل فشرده شده با این فرمت هستند و نیازی به تبدیل و حتی تنظیم خاصی ندارند. یکی از مزیت‌ها در این فرمت امکان انتخاب درجه‌ی فشرده سازی است که شما می‌توانید از بین حجم و کیفیت فایل نهایی، انتخابتان را به راحتی و به دلخواه انجام دهید.

WMA:

ارائه این فرمت صوتی از شرکت مایکروسافت صورت گرفته که با فشرده‌سازی عالی، کیفیت مطلوبی را نمایش می‌دهد. امروزه این فرمت در همه دستگاه‌های پخش‌کننده وجود دارد. کیفیت فرمت WMA کیفیتی برابر با است MP3 دارد ولی نصف این فرمت فضا اشغال می‌کند. برای کاربرانی که دغدغه‌ی کمبود فضا دارند، استفاده از فرمت WMA بسیار مناسب می‌باشد.

ACC:

این فرمت در مقایسه با فرمت‌های دیگر پیشرفته‌تر بوده و کیفیت به مراتب بهتری ارائه می‌دهد. پشتیبانی از صداهای چند کاناله، از ویژگی‌های این فرمت می‌باشد.

AAC:

یا Advanced Audio Coding با استفاده از روش کدگذاری پیشرفته، کیفیت بسیار خوبی دارد. پشتیبانی از صدای چندکاناله هم جزو مزیت‌های فرمت AAC است. با بهره گیری از این فرمت می‌توان کانال‌های مختلف صدا را از هم جدا کرد و هم چنین وضوح آن را افزایش داد. در ضمن این فرمت از بیت ریت متغیر نیز پشتیبانی می‌کند. برای اطلاعات بیشتر و تخصصی تر به این نکته هم اشاره می‌کنیم که فرمت AAC یکی از متداول ترین فرمت‌ها برای ایجاد تِرک‌های صوتی فیلم‌هایی است که دارای صدای دالبی هستند. البته اگر می‌خواهید از صدای دالبی با کیفیت‌تری لذت ببرید و پخش کننده‌ی رده‌بالایی دارید، پیشنهاد می‌کنیم فایل‌های دارای فرمت AC3 و DTS را برای شنیدن انتخاب کنید.

OGG:

فرمت تقریباً جدیدی است که قرار بود جای MP3 را بگیرد ولی شکست خورد. این فرمت جایگاهی در دنیای حرفه‌ای صدا و یا موزیک ندارد. می‌توان گفت نوعی تبدیل از فرمت‌های دیگر است. در برهه‌ای از زمان کمپانی‌های دیجیتال از این فرمت استفاده می کردند ولی طولی نکشید تا استفاده از آن به‌شدت کم شد.

 RM یا RA:

این فرمت مخصوص گوش دادن به موزیک و فیلم به‌صورت آنلاین می‌باشد. کیفیت معمولی دارد و برای ضبط صدا مناسب نمی‌باشد.

MP4:

فرمت MP4 مخصوص شرکت اپل است و تقریباً مشابه MP3 است ولی از آن فشرده‌تر است و حجم کم‌تری را در اختیار می‌گیرد. از لحاظ کیفیت تفاوت چندانی ندارند. تقریباً تمامی دستگاه‌ها از این فرمت پشتیبانی می‌کنند. البته بجز بعضی از دستگاه‌های خانگی و خودروها. درواقع این فرمت یک فایل صوتی به صورت فشرده است با حجم و کیفیت بالا.

در ضمن در این فرمت تمایز صداها از یکدیگر نسبت به فایل MP3 بهتر است. M4A با AAC یا ALAC کدگذاری می‌شود. برخی از اطلاعات فایل اصلی در هنگام فشرده‌سازی و تبدیل به این فرمت حذف می‌شود. برخی از مدیا پلیرها می‌توانند فایل‌های با این نوع فرمت را بدون تغییر پخش کنند اما برای پخش با سایر مدیا پلیرها باید پسوند فایل را به MP4 تغییر دهید. در نهایت مسلماً پشتیبانی از فایل MP3 گسترده‌تر است و پلیرهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری بیشتری از آن پشتیبانی می‌کنند.

2-فرمت صوتی فشرده‌شده بدون افت کیفیت: در این فرمت، اطلاعات همانطور که ضبط شده‌اند ذخیره می‌شوند و هیچ گونه عمل فشرده سازی صورت نمی‌پذیرد. از مهم‌ترین فرمت‌های این دسته نیز به موارد زیر اشاره می‌کنیم.

CDDS ، WAV، FLAC، ALAC

CDDA:

همان فرمت CD های صوتی است که توسط ضبط و سی‌دی پلیرها قابل‌ اجرا می‌باشد.

WAV:

یکی از قدیمی‌ترین فرمت‌ های صوتی است که برای ویندوز، فرمتی استاندارد می‌باشد. WAV فرمت چندان فشرده‌ای نیست و معمولاً حجم بالایی دارد. هر دقیقه صدا در این فرمت حدود ۱۰ مگابایت حجم دارد. کاربرد WAV در تدوین فیلم، انیمیشن و صداگذاری است. دیگر آن که WAV در صدر باکیفیت‌ترین فرمت‌های صوتی قرار دارد و می‌تواند بیت‌ریت بسیار بالاتری نسبت به MP3 ارائه دهد. دلیل افزایش حجم و کیفیت صدا در قسمت‌های خاصی از فایل صوتی، شکل ذخیره‌سازی داده‌ها است. تهیه فایل صوتی با فرمت WAV با فشرده‌سازی فایل اصلی امکان‌پذیر است اما روش استانداردی محسوب نمی‌شود.

همانطور که اشاره کردیم این فرمت صوتی معمولاً در کامپیوترهای دارای ویندوز استفاده می‌شود. برای فهم بهتر نحوه‌ی کارکرد WAV، یک مثال ساده می‌زنیم. زمانی که موج دریا به بالاترین ارتفاع خود می‌رسد، آب دارای بالاترین قدرت ممکن است و بیشترین صدا را دارد؛ این موضوع در مورد امواج داده‌های ذخیره‌شده در این فرمت نیز کاملاً صدق می‌کند. از ویژگی‌های آن می‌توان به این نکته اشاره کرد که می‌تواند فرمت‌های مختلفی را در خود جای دهد و به همین دلیل برای ساخت موسیقی حرفه‌ای کاملاً مناسب است. از معایب WAV می‌توان به پشتیبانی نکردن برخی از پلیرهای سخت‌افزاری از این فرمت اشاره کرد.

FLAC:

محبوب‌ترین فرمت فشرده بدون افت کیفیت است که در سال 2001 معرفی شد. امروزه تمامی موزیک پلیرهای کامپیوتری توانایی پخش این فرمت را دارند اما دستگاه‌های سخت‌افزاری هنوز قادر به پخش آن‌ها نیستند. ساختار این فرمت اندکی پیچیده است و در مقایسه با فرمت‌های رایج کمتر استفاده می‌شود. اگرچه این فرمت مزایای خاص خودش را دارد اما نرم‌افزارهای خاصی از آن پشتیبانی می‌کنند و این موضوع باعث شده استفاده از آن راحت نباشد.

در فرایند فشرده‌سازی این فرمت صوتی هیچ‌یک از اطلاعات اصلی آن حذف نشده و با فایل اصلی کیفیت یکسانی دارد اما حجم آن به میزان قابل‌ توجهی کمتر از فایل اصلی است. طبیعتا حجم کمتر باعث می‌شود زمان دانلود و آپلود فایل‌های دارای این فرمت نسبت به فایل اصلی به میزان قابل‌ توجهی کاهش یابد. برای اطلاعات بیشتر به مواردی از قبیل عمق بیت تا ۳۲ کیلوبیت و سمپل ریت تا ۹۶ کیلوهرتز اشاره می‌کنیم. بنابراین کیفیت صدا می‌تواند حتی از فایل اصلی هم بیشتر شود. این فرمت می‌تواند برای تهیه فایل‌های صوتی بسیار باکیفیت استفاده شود.

ALAC:

فرمت ALAC برای شرکت اپل است و با هدف ارائه فشرده‌سازی با بیشترین کیفیت در سال 2004 معرفی شد.

فرمت صوتی فشرده نشده:

این دسته بدون کوچکترین فشرده سازی در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. درواقع همان فرمت صوتی فشرده شده بدون افت کیفیت است و معروف ترین این دسته WAV می‌باشد.

اکنون که اطلاعات بیشتری نسبت به قبل در خصوص فرمت‌ های صوتی پیدا کردید، حال می‌خواهیم چند نکته‌ی مهم در این خصوص را برایتان بنویسیم تا اگر هنوز هم برای انتخاب فرمت مناسب کارتان دچار شک هستید، نگران نباشید و درست انتخاب کنید.

• اگر کیفیت و خروجی کار برای شما بسیار اهمیت دارد و یا اگر شما تدوین گر صدا هستید، یادتان باشد از فرمت فشرده نشده هم چون RAW استفاده کنید.
• اگر به شنیدن موزیک با بهترین کیفیت علاقه دارید، حواستان باشد از فرمت‌های فشرده شده بدون افت کیفیت بهره ببرید. در این مورد بهترین گزینه فرمت FLAC می‌باشد. به خاطر داشته باشید پخش کننده‌ی شما نیز باید دارای قابلیت پخش کیفیت انتخابی شما باشد.
• اگر عادت دارید همیشه موزیک گوش دهید ولی درعین حال به فکر فضای ذخیره سازی هستید، می‌توانید از یکی از فرمت‌های فشرده شده با افت کیفیت استفاده کنید. اگر نظر ما را بخواهید، پیشنهاد ما استفاده از فرمت محبوب  MP3 است.
• اگر پادکستر هستید و برای ضبط پادکست نیاز به ضبط صدا دارید توصیه می‌کنیم از wav برای ضبط استفاده کنید اما خروجی خود را به صورت  mp3  تهیه کنید.
•  درصورتی‌که هدفون گران‌قیمت دارید و می‌خواهید موزیک‌هایتان همان‌طوری که هستند شنیده شوند و هزینه دانلود برایتان اهمیت ندارد اما کیفیت عالی برایتان الویت است، پیشنهاد ما استفاده از فرمت FLAC است.

سخن نهایی:

هدف بهین مدیا در مقاله “آشنایی با انواع فرمت های صوتی” و دیگر مقاله‌ها، بالا بردن آگاهی شما در حوزه‌های مختلف است. ممنون که تا انتهای مقاله ما را همراهی کردید. با نوشتن نظرات خود، ما را در نوشتن مقاله‌ی بهتر همراهی می‎‌کنید. لطفا تجربیاتتان در زمینه استفاده از انواع فرمت‌های صوتی را با ما به اشتراک بگذارید.