میکروفون گذاری ساز کاخن

کاخن ساز عجیبی است. یکی از دلایل اصلی محبوبیت این ساز پرتابل بودن و قابلیت حمل آسان آن می‌باشد. به علاوه کاخن ریشه عمیقی در فرهنگ و موزیک لاتین و آفریقایی دارد. در ادامه به بررسی اینکه چگونه باید ساز کاخن را میکروفون گذاری کنیم می پردازیم .

متاسفانه نحوه میکروفون گذاری کاخن همچون یک درام سِت (Drumset) آسان نیست و نیاز به ترفندهای مخصوص به خود دارد. مثلا انتخاب روش مناسب و بهینه برای میکروفون گذاری بستگی به این دارد که آیا قرار است اجرا روی استیج و به صورت زنده باشد و یا در استودیویی که شرایط آکوستیکی فراهم است.

آنچه اهمیت دارد این است که میزان ایزولیشن فضایی که در اختیار دارید در چه وضعیتی قرار دارد. در این مقاله سعی می‌کنیم که درباره چندین شرایط مختلف بحث کرده و متناسب با هر یک ، نحوه میکروفون گذاری مناسب کاخن را به شما بگوییم تا صدای زیباس ساز خود را بهتر بشنوید.

داخل استودیو:

یکی از روش‌های محبوب، استفاده از یک میکروفون کاندانسر استریویی مانند Audio-Technica AT8022 و یا یک جفت میکروفون کاندانسر همچون e 614 ساخت کمپانی Sennheiser  است که با ترکیب XY روی یک Stereo Bar کوچک قرار گرفته‌اند.

شیوه مناسب استفاده از این میکروفون‌ها بدین ترتیب است که شما میکروفون را در ارتفاع حدود ۴ فیتی از سطح زمین و به فاصله ۶ فیتی از کاخن قرار دهید تا در حد امکان از انعکاس موج‌های صوتی از سطح زمین کاسته شود. دقت کنید که حتما این میکروفون‌ها به سمت روی جلویی کاخن قرار گرفته باشند. با این روش صدای بسیار واضحی از کاخن ضبط می‌شود و بین فرکانس‌های بالا و پایین تعادل برقرار می‌گردد.

اجرای زنده:

مسلما در اجراهای زنده و به طور کلی هر مراسمی که در آن چندین ساز به‌طور همزمان نواخته می‌شوند، نمی‌توانید از روش قبلی که در آن میکروفون باید با فاصله تقریبا زیادی از کاخن قرار گیرد، استفاده کنید. اگر تحت شرایطی مجبور شوید که روشی را انتخاب کنید که در آن باید میکروفون را در فاصله نزدیکی از ساز قرار دهید، باید در ابتدا بدانید که صدای خاص کاخن چگونه ایجاد می‌شود. از آنجایی که کاخن به طور همزمان صدایی مشابه به یک کیک درام (Kick) و یک سنج دارد، بهتر است که یک نگاه کلی به ساختار بدنه این ساز داشته باشیم.

کاخن همچون یک جعبه‌ شش وجهی است که همیشه یک وجه آن روی زمین قرار می‌گیرد و وجه مقابل آن رو به نوازنده ساز. معمولا وجوه کناری و پشتی کاخن قطر بیشتر و حدود نیم اینچ دارند و از چوب سفت و سختی مانند چوب افرا یا درخت فان ساخته می‌شوند. این در حالیست که وجه جلویی نازک‌تر است و قطری حدود یک هشتم اینچ دارد و با ضربه دست به لرزه می‌افتد. همین قطعه از بدنه است که صدای ساز را تولید می‌کند و مسلما هنگام میکروفون گذاری هم باید این وجه را در نظر بگیریم تا صدای بهتری بشنویم.

از آنجایی که تقریبا روی وجه پشتی بدنه همه کاخن‌ها یک پورت تعبیه شده، هنگام میکروفون گذاری این ساز می‌توانید دو روش را دنبال کنید. یا میکروفون را روبه‌روی وجه جلویی قرار دهید و یا اینکه از این پورت استفاده نمایید. اگر فقط یک میکروفون در دسترس داشته باشید، راه حل هوشمندانه این است که میکروفون را از طریق پورت پشتی ساز وارد بدنه کرده و با کمی زاویه به سمت بالا و رو به وجه جلویی قرار دهید. اگر کاخن شما به سنج مجهز شده باشد، این روش کمک می‌کند تا صدای بهتری از آنها شنیده شود.

چون اکثرا نوازندگان کاخن هنگام اجرا جنب و جوش زیادی دارند، بهتر است برای اینکه میکروفون ثابت بماند از یک آداپتور و یا پایه نگه دارنده استفاده کنید تا زاویه و موقعیت میکروفون فیکس و ثابت نگه داشته شود. در این صورت بدون اینکه مجبور شوید بدنه ساز را سوراخ کنید و یا ببرید، می‌توانید این قطعه را روی ساز بچسبانید تا به راحتی میکروفون را ثابت نگه دارید.

معمولا در این روش پیشنهاد می‌کنیم که از یک میکروفون داینامیک همچون میکروفون  Shure SM57 استفاده نمایید. همانطور که بهتر است هنگام میکروفون گذاری کیک درام هم چنین میکروفونی به کار ببرید ، چرا که این مدل‌ها صدای ضربه‌هایی را که روی لبه‌های کاخن برخورد می‌کنند را بهتر دریافت می‌کنند.

در صورت امکان بهتر است که از دو میکروفون برای کاخن استفاده کنید تا از این طریق تفاوت بین فرکانس‌های پایین و صدای سنج مانند ضربه‌ها بهتر به گوش برسد.

شما می‌توانید میکروفون‌هایی دیگری را هم که برای ضبط کیک درام (Kick) استفاده می‌شوند به کار ببرید. مانند یکی از دو مدل  AKG D112 MKII یا Sennheiser e 602-II که روی یک استند کوتاه و یا یک کلیپس نگه دارنده قرار گرفته‌اند. وقتی از این کلیپس‌های مخصوص کاخن استفاده می‌کنید، بهتر است که میکروفون را با زاویه خیلی ملایمی به سمت پایین قرار دهید تا جلوی شدت فرکانس‌های خیلی بالا را بگیرید. البته اکثر میکروفون‌هایی که برای کیک درام مناسب هستند، خود فیلتری دارند که به‌طور خودکار این کار را انجام می‌دهند.

زمانی که می‌خواهید از میکروفون هایی استفاده کنید که روی پایه قرار می‌گیرند، باید آن را نزدیک به لبه ی‌ پورت پشتی کاخن با زاویه تقریبا ۳۰ درجه از آن و در فاصله حدودی بین ۸ الی ۱۰ اینچی ساز قرار دهید. با این کار نه تنها فرکانس‌های پایین بهتر ضبط می‌شوند بلکه میکروفون از حرکات دستان نوازنده نیز در امان است. البته به‌جای چنین میکروفون‌هایی می‌توانید از مدلی مانند  Shure Beta 91A استفاده کنید تا بدون دردسر آن را در داخل کاخن قرار دهید. البته این روش چندان پیشنهاد نمی‌شود اما اگر تصمیم گرفتید که چنین میکروفونی انتخاب کنید، خوب است که یک میکروفون دیگر هم جلوی ساز بگذارید تا صدای ضربه‌ها را بهتر بشنوید.

به عنوان مثال از سری میکروفون‌هایی که برای جلوی کاخن عملکرد بهتری دارند می‌توان از مدل های Sennheiser e 614 و  sE Electronics sE7 نام برد. شما می‌توانید یکی از این میکروفون‌‌ها را در دو برابر فاصله‌ای قرار دهید که میکروفون‌ را برای کیک درام می‌گذارید (حدود ۱۶ الی ۲۰ اینچ) و آن را تقریبا بالای کاخن، به سمت پایین و به طرف وجه جلویی ساز قرار دهید. با این روش میکروفون گذاری، جزئیات دقیق تری از صدای کاخن را دریافت می‌کنید. همچنین صدای سنج ماننده بیشتری هم دریافت می‌شود که تکمیل کننده صدای کوبنده و درام مانندی است که از طریق میکروفون پشتی ضبط می‌شود.

نکته‌ مهمی که در این روش و استفاده از دو میکروفون باید توجه کنید آن است که حتما می‌بایست قطبیت (که معمولا با اسم فاز نام برده می‌شود) را روی یکی از پری آمپ‌های میکروفون قرار دهید، چراکه انرژی از جهات مختلفی وارد این میکروفون‌ها می‌شود. از آنجایی که میکروفون پشتی در جهت متفاوتی از دیگر میکروفون‌های روی استیج قرار می‌گیرد، بهتر است تا قطبیت آن را تغییر دهید. در حین اینکه قطبیت میکروفون پشتی را معکوس می‌کنید، به ترکیب صوتی هر دو میکروفون گوش دهید. سپس هر دو حالت قبل و بعد از تغییر قطبیت را با یکدیگر مقایسه کنید و تصمیم بگیرید که کدام حالت صدای بهتری به شما می‌دهد.

علاوه بر اینها، خوب است که برای میکروفون جلویی ، یک فیلتر Highpass بگذارید و فرکانس‌های بالای ۳ کیلوهرتز را برای میکروفون پشتی قطع کنید تا ترکیب صوتی بهتری از فرکانس‌های بالا و پایین دریافت کنید. البته که این مقادیر رابطه مستقیمی با نوع میکروفونی که انتخاب می‌کنید دارند.